Eng ko‘p qalam haqi olganlar o‘ntaligi
Eng ko‘p qalam haqi olganlar o‘ntaligi
Dunyo bo‘yicha eng ko‘p qalam haqi olgan yozuvchilar yevropalik va amerikaliklar. Buning bir necha sababi bo‘lib, asosiylari, ularning kitoblari ingliz tilida nashr etilishi va ingliz tilli kitobxonlar AQSH, Angliya kabi ko‘plab davlatlar fuqarolarini tashkil etishi hamda qalam haqining yuqoriligi, mualliflik huquqining, ulushining qat'iy himoya qilinishi. Ko‘pincha kitob nashr etilishidan oldinroq muallif bilan millionlab dollarlik shartnoma tuziladi. Yoki boshqa soha, masalan, kinematografiyada kitobdan foydalanilganda muallif bilan yana millionlab dollarlik shartnomalar imzolanadi.
Demak, millioner yozuvchiga aylanish uchun yozuvchining kitobi AQSH va Angliya kabi mamlakatlarda ingliz tilida nashr etilishi, million-million nusxada sotilishi lozim. Buning uchun esa yozuvchi o‘z milliy mahdudligidan chiqa olishi, yangicha syujetlar, xarakterlar, kutilmagan yechimlar topa olishi, umumjahon g‘oyalarni novatorlik bilan ifodalay olishi, xullas, Yevropa va Amerika kitobxonlarini maftun eta olmog‘i darkor.
Eng ko‘p qalam haqi olgan yozuvchilar reytingi bir necha nashrlar tomonidan tuzilgan. Quyida sizga xorijiy nashrlardan biri tomonidan tuzilgan yigirmatalik reytingdan o‘ntasini keltirib o‘tamiz.
1-o‘rin. ELIZABET BADINTER
Tug‘ilgan yili: 1944-yil 5-mart
Tug‘ilgan joyi: Fransiya, Bulon-Biyankur (Parij shahri g‘arbidagi hudud)
Kitoblari: 24 ta
Sotilgan kitoblari soni: aniq emas
Mashhur asari: “Ziddiyat: ona va ayol”
Yozuvchining boyligi: 1 milliard 700 million dollar
Faylasuf va tarixchi hisoblanadigan fransuz yozuvchisi feminizm yo‘nalishida ijod qiladi.
2-o‘rin. JOAN ROULING
Tug‘ilgan yili: 1965-yil 31-iyul
Tug‘ilgan joyi: Angliya, Glostershir grafligi, Yeyte shahri
Kitoblari: 12 ta
Sotilgan kitoblari soni: 500 million 300 ming dona
Mashhur asari: “Garri Poter va sirli xona”
Yozuvchining boyligi: 1 milliard dollar
Ingliz yozuvchisi Garri Poter haqidagi asarlari bilan mashhur. U Garri Poter haqida ilk bor poyezdda o‘ylagan. O‘shanda poyezd bir necha soat ushlanib qolgandi.
3-o‘rin. JEYMS PATTERSON
Tug‘ilgan yili: 1947-yil 22-mart
Tug‘ilgan joyi: AQSH, Nyuburg shahri (Nyu York shtati)
Kitoblari: 147 ta
Sotilgan kitoblari soni: 350 million dona
Mashhur asari: “Bir o‘rgimchak kelur”
Yozuvchining boyligi: 800 million dollar
Amerikalik yozuvchi dastlab yozuvchilik bilan xobbi sifatida shug‘ullangan. Jiddiy qaramagan. “Tomas Berriman raqami” romani debyut detektiv romanlar bo‘yicha Edgar Po mukofotini olgach, boshqa ishlarini yig‘ishtirib, yozuvchilikka kirishib ketgan.
4-o‘rin. ROBERT LADLEM
Tug‘ilgan va vafot etgan yillari: 1927-yil 25-may – 2001-yil 12-mart
Tug‘ilgan joyi: AQSH, Nyu York shahri
Kitoblari: 25 ta
Sotilgan kitoblari soni: 200-300 million dona
Mashhur asari: “Born identifikatsiyasi”
Yozuvchining boyligi: 750 million dollar
Amerikalik yozuvchining “Born identifikatsiyasi” (“Identifikatsiya Borna”) romani asosida shu nomli film ishlangan. Muallif har kuni tonggi 4:30 da uyqudan turib, ikki mingta so‘z yozishga hamda asari hayotiy chiqishi uchun harbiy soha va razvedka hayotini o‘rganishga odatlangan edi.
5-o‘rin. AGATA KRISTI
Tug‘ilgan va vafot etgan yillari: 1890-yil 15-sentabr – 1976-yil 12-yanvar
Tug‘ilgan joyi: Angliya, Torki shahri
Kitoblari: 66 ta detektiv roman, 14 ta hikoyalar to‘plami
Sotilgan kitoblari soni: 2 milliard dona
Mashhur asari: “O‘nta negr bolasi”
Yozuvchining boyligi: 600 million dollar
Ingliz yozuvchisini “detektiv qirolichasi” deb atashadi. Bolaligida onasi unga maktabga borishga ruxsat bermagan. Maktab uning ongiga salbiy ta'sir qiladi deb hisoblab, uyda o‘qitgan. Zerikkan qizchaga esa biror narsa yoz deb buyurgan. Natijada Agata dunyoning eng kuchli detektiv yozuvchisiga aylangan. U o‘z asarlaridagi qotillik usullaridan va zaharlardan foydalanmaslikni maslahat bergan.
6-o‘rin. JON RONALD RUEL TOLKIN
Tug‘ilgan va vafot etgan yillari: 1892-yil 3-yanvar – 1973-yil 2 sentabr
Tug‘ilgan joyi: Janubiy Afrika Respublikasi, Blumfonteyn shahri
Kitoblari: 29 tadan ortiq
Sotilgan kitoblari soni: 200 million dona
Mashhur asari: “Uzuklar hukmdori”
Yozuvchining boyligi: 500 million dollar
Janubiy Afrika Respublikasida tug‘ilib, Angliyada yashab o‘tgan ingliz yozuvchisining asari asosida tasvirga olingan “Uzuklar hukmdori” (“Vlastelin koles”) hammaga mashhur. Bu yozuvchi afsona va rivoyatlarning ashaddiy muxlisi bo‘lgan.
7-o‘rin. PAULO KOELO
Tug‘ilgan yili: 1947-yil 24-avgust
Tug‘ilgan joyi: Braziliya, Rio-de-Jeneyro shahri
Kitoblari: 30 tadan ortiq
Sotilgan kitoblari soni: 350 million dona
Mashhur asari: “Alkimyogar”
Yozuvchining boyligi: 500 million dollar
Braziliyalik bu yozuvchi ota-onasi tomonidan uch marta asab-ruhiy kasallar shifoxonasiga majburan yotqizilib, davolantirilgan. Sababi, u yozuvchi bo‘laman deb ko‘p xayolga tolib, ko‘p o‘qib, “bir nimalarni” yoza boshlagan. Kelajakda u dunyoga dong taratgan “Alkimyogar” asarining muallifiga aylanishi ota-onaning tushiga ham kirmagan.
8-o‘rin. STIVEN KING
Tug‘ilgan yili: 1947-yil 21 sentabr
Tug‘ilgan joyi: AQSh, Portlend shahri (Men shtati)
Kitoblari: 63 ta
Sotilgan kitoblari soni: 350 million dona
Mashhur asari: “U”
Yozuvchining boyligi: 400 million dollar
Amerikalik yozuvchini “qo‘rqinchlar qiroli” deyishadi. Uning asarlari asosan “qo‘rqinch” (“ujas”) janridadir. “Qo‘rqinch” janrida bo‘lmagan “Shoushenk qamoqxonasidan qochish” asari ham mashhur.
9-o‘rin. NORA ROBERTS
Tug‘ilgan yili: 1950-yil 10-oktabr
Tug‘ilgan joyi: AQSH, Silver-Springs shahri (Merilend shtati)
Kitoblari: 200 tadan ortiq
Sotilgan kitoblari soni: 500 million dona
Mashhur asari: “Montana osmoni”
Yozuvchining boyligi: 390 million dollar
Amerikalik yozuvchi xayolida juda ko‘p voqealarni to‘qib yurgan, lekin yozmagan. Bir kuni kuchli bo‘ron bo‘lib, ikki o‘g‘li maktabga borolmaydi. O‘sha kunlari Nora Roberts aqldan ozganga o‘xshab qoladi va jon-jahdi bilan xayolidagilarni qog‘ozga tushira boshlaydi. Shundan so‘ng yozuvchiga aylanib qoladi.
10-o‘rin. DANIELA STIL
Tug‘ilgan yili: 1947-yil 14-avgust
Tug‘ilgan joyi: AQSH, Nyu York shahri
Kitoblari: 179 ta
Sotilgan kitoblari soni: 650 million dona
Mashhur asari: “Sovg‘a”
Yozuvchining boyligi: 385 million dollar
Amerikalik yozuvchi asarlari dunyoning ko‘plab mamlakatlarida sevib o‘qiladi. U yozuv mashinkasida ijod qiladi va yiliga yettita kitob yozadi. Yozuvchining aytishicha, u kashmir tungi ko‘ylagida ijod qilsa, mashhur asarlar yozadi.
